Gıda güvenliği ve ekosistem direnci: Komisyon polen taşıyıcılarla ilgili eylemleri artırıyor
Brüksel, 24 Ocak 2023
Komisyon bugün, Avrupa'da yabani tozlaşmayı sağlayan böceklerdeki endişe verici düşüşle mücadele etmek üzere 2018 AB Tozlaşmayı Sağlayan Böcekler Girişimini gözden geçirerek 'Tozlaşmayı Sağlayan Böcekler için Yeni Bir Anlaşma'yı sunuyor. Vatandaşlar, kısa süre önce başarılı bir şekilde hayata geçirilen 'Arıları ve Çiftçileri Kurtarın' başlıklı Avrupa Vatandaş Girişimi aracılığı ile, tozlayıcı kaybına karşı kararlı bir şekilde harekete geçilmesi yönünde giderek daha fazla çağrıda bulunmaktadır. Yenilenen girişim, bugün AB'de her üç arı, kelebek ve uçan sinek türünden birinin yok olması nedeniyle, 2030 yılına kadar tozlayıcıların azalmasını durdurmak için AB ve Üye Devletler tarafından atılacak adımları ortaya koymaktadır. Komisyon'un Haziran 2022 tarihli Doğa Restorasyon Yasası teklifini tamamlar nitelikte olup, 2030 Biyoçeşitlilik Stratejisi, Tarladan Sofraya Stratejisi ve Avrupa Yeşil Anlaşması'nın önemli bir parçasıdır.
2030'a kadar polen taşıyıcıların azalmasını tersine çevirmek
Yenilenen AB Polinatörler Girişimi, 2030 hedeflerini ve üç öncelikli başlık altındaki eylemleri belirlemektedir. Temel öncelik, tozlayıcıların korunmasını iyileştirmek ve azalmalarının nedenleriyle mücadele etmektir. Bu şu yollarla gerçekleştirilecektir:
Türlerin ve habitatların daha iyi korunması - örneğin, Komisyon tehdit altındaki tozlayıcı türler için koruma planlarını tamamlayacak; Habitat Direktifi kapsamında Üye Devletlerin koruması gereken habitatlara özgü tozlayıcıları belirleyecek; ve Komisyon Üye Devletlerle birlikte tozlayıcılar için ekolojik koridorlar veya 'Vız Hatları' ağı için bir plan hazırlayacaktır.
Tarımsal peyzajlardaki habitatların restore edilmesi - özellikle Ortak Tarım Politikası kapsamında tozlayıcı dostu tarım için daha fazla destek sağlanmalıdır.
Pestisit kullanımının tozlayıcılar üzerindeki etkisinin azaltılması - örneğin entegre haşere kontrol yönetiminin uygulanmasına yönelik yasal gereklilikler getirilmesi veya pestisitlerin tozlayıcılar için toksisitesinin belirlenmesine yönelik, öldürücü olmayan ve kronik etkilerini de içeren ilave test yöntemleri kullanılması gerekir. Aşırı pestisit kullanımı tozlayıcı kaybının temel nedenlerinden biri olduğundan, Komisyon'un Pestisitlerin Sürdürülebilir Kullanımı önerisi uyarınca pestisit riskinin ve kullanımının azaltılması kritik önem taşıyacaktır
Kentsel alanlarda tozlayıcı habitatlarının iyileştirilmesi.
İklim değişikliğinin tozlayıcılar üzerindeki etkileri, istilacı yabancı türler ve diğer biyositler veya ışık kirliliği gibi tehditler.
Girişim aynı zamanda tozlayıcıların azalması, nedenleri ve sonuçları hakkındaki bilginin geliştirilmesine de odaklanacaktır. Eylemler arasında kapsamlı bir izleme sisteminin kurulması, örneğin 2025 yılına kadar Önemli Tozlayıcı Alanların haritalanması yoluyla araştırma ve değerlendirmenin desteklenmesi ve kapasite geliştirme ve bilginin yayılmasını teşvik etmek için hedeflenen eylemler yer almaktadır.
Son bir öncelik de toplumun harekete geçirilmesi ve stratejik planlama ve işbirliğinin teşvik edilmesidir. Komisyon, Üye Devletleri ulusal polinatör stratejileri geliştirmeleri için destekleyecektir. Komisyon ve Üye Devletler ayrıca, örneğin kamu bilincini arttırarak ve vatandaş bilimini destekleyerek vatandaşların ve iş dünyasının harekete geçmesine yardımcı olacaktır.
Eylemlerin tam listesi 'Polinatörler için Yeni Bir Anlaşma' Tebliğinin Ekinde bulunabilir.
Sonraki adımlar
Komisyon, Avrupa Parlamentosu ve Konseyi'ni yeni eylemleri onaylamaya ve ilgili tüm paydaşlarla yakın işbirliği içerisinde bu eylemlerin uygulanmasına aktif olarak katılmaya davet eder. Yeni eylemler, Üye Devletlerin 2030 yılına kadar polinatör popülasyonlarının azalmasını tersine çevirmeye yönelik yasal olarak bağlayıcı hedefe ulaşmak için alınacak tedbirleri belirleyecekleri Ulusal Restorasyon Planlarını (önerilen Doğa Restorasyon Yasası kapsamında) tamamlayacaktır.
Bu yılın ilerleyen günlerinde Komisyon, 'Arıları ve Çiftçileri Kurtarın' başlıklı Vatandaş Girişimi'ne özel bir bildiri ile yanıt verecektir.
Arka plan
Tozlayıcılar sağlıklı ekosistemlerin ayrılmaz bir parçasıdır. Onlar olmadan birçok bitki türü azalacak ve sonunda onlara bağımlı olan organizmalarla birlikte yok olacaktır ki bunun ciddi ekolojik, sosyal ve ekonomik sonuçları olacaktır. Mahsul ve yabani çiçekli bitkilerin yaklaşık %80'inin hayvan tozlaşmasına bağlı olması nedeniyle tozlayıcı kaybı, sürdürülebilir uzun vadeli tarımsal üretimi tehlikeye attığı için AB doğası, insan refahı ve gıda güvenliği için en büyük tehditlerden biridir. Günümüzün jeopolitik bağlamı, tozlaşmayı sağlayan böceklerin korunması ve restore edilmesi de dahil olmak üzere gıda sistemimizi daha dayanıklı hale getirme ihtiyacını daha da güçlendirmiştir.
Bu girişim, Avrupa Parlamentosu, Konsey, Bölgeler Komitesi ve Avrupa Sayıştayı'ndan gelen kapsamlı paydaş istişareleri ve kurumsal geri bildirimlere dayanmaktadır. Ayrıca kısa süre önce kabul edilen ve pestisitlerden kaynaklanan riski 2030 yılına kadar en az %50 oranında azaltmaya yönelik küresel bir hedef içeren Kunming-Montréal Küresel Biyoçeşitlilik Çerçevesi ile de uyumludur.